Vắc-xin Sởi-Quai bị-Rubella MMR II (Mỹ)
Sởi, quai bị, rubella đều là những bệnh rất dễ lây qua đường hô hấp nếu chưa có kháng thể phòng bệnh. Bệnh lây lan nhanh và để lại nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng. Phụ nữ mang thai bị nhiễm bệnh có nguy cơ gây dị tật bẩm sinh cho thai nhi, sinh non hoặc thai chết lưu.
- Nguồn gốc
Vắc-xin MMR II là vắc-xin phối hợp sởi-quai bị-rubella, có bản chất là vắc-xin chứa virus sống giảm độc lực giúp cơ thể tạo miễn dịch chủ động phòng ngừa cả 3 bệnh là sởi, quai bị và rubella bằng cách tạo kháng thể chống lại virus. MMR II có nguồn gốc từ tập đoàn Merck Sharp and Dohme (MSD) của Mỹ, là công ty hàng đầu trên thế giới về dược phẩm và sinh học, dẫn đầu lĩnh vực nghiên cứu để thúc đẩy việc phòng ngừa và điều trị các căn bệnh gây đe dọa tới con người.
- Chỉ định
Vắc-xin MMR-II được chỉ định để tạo miễn dịch phòng 3 bệnh: sởi, quai bị, rubella cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên
- Liều dùng và cách dùng
Liều dùng: Tiêm mỗi liều MMR II 0,5 ml
Lịch chủng ngừa của vắc-xin MMR II là một quy trình tiêm nhiều mũi gồm có:
- Mũi 1: Thường được tiêm cho trẻ em từ 12-15 tháng tuổi hoặc sau nữa để tránh tương tác với kháng thể của mẹ truyền sang con.
- Mũi 2: Mũi tiêm nhắc lại này thường vào giai đoạn đi học của trẻ là lúc 4-6 tuổi
Tại Việt Nam, hàng năm vẫn xảy ra dịch sởi, mũi sởi đơn được tiêm khi trẻ được 9 tháng, cân nhắc có thể tiêm sởi đơn trong khoảng thời gian 6-12 tháng tuổi. Những trẻ này có thể không đáp ứng với với các thành phần của vaccin MMR II. Chưa xác định được tính an toàn và hiệu quả của vaccin ngừa quai bị và rubella ở trẻ dưới 12 tháng. Do vậy trẻ đã tiêm mũi sởi đơn trước 12 tháng tuổi, nên tiêm liều MMR II lúc trẻ 15 tháng.
Nếu vì lý do nào đó, trước 12 tháng tuổi trẻ chưa được tiêm mũi sởi đơn, thì 12 tháng tiêm cho trẻ mũi MMR II, đến 6 tháng sau tiêm cho trẻ mũi sởi đơn và tiêm mũi MMR II nhắc khi trẻ 4-6 tuổi.
- Cách dùng: Vắc-xin MMR II không được chỉ định tiêm vào tĩnh mạch, tốt nhất là tiêm dưới da, ở mặt ngoài của cánh tay.
- Sử dụng vắc-xin cho phụ nữ có thai và phụ nữ cho con bú
- Có chỉ định tiêm vắc-xin rubella sống, giảm độc lực cho các thiếu nữ và phụ nữ trưởng thành đang trong độ tuổi sinh sản chưa phơi nhiễm và không mang thai lúc tiêm. Những phụ nữ trong độ tuổi sinh sản không được có thai trong vòng 3 tháng sau khi tiêm chủng.
- Vẫn chưa rõ liệu tiêm chủng MMR II cho người mang thau có thể gây nguy cơ cho thai hoặc ảnh hưởng lên khả năng sinh sản hay không. Do đó, không được tiêm chủng vắc-xin này cho người mang thai.
- Chưa biết rõ virus vắc-xin sởi hoặc quai bị có bài tiết qua sữa mẹ hay không. Những nghiên cứu mới đây cho biết người mẹ đang cho con bú tiêm chủng vắc-xin rubella giảm độc tố có thể bài tiết virus này qua sữa và truyền sang trẻ bú mẹ. Cần thận trọng khi tiêm chủng MMR II ở phụ nữ mang thai.
- Tương tác thuốc
- Phải tiêm vắc xin MMR-II trước hoặc sau một tháng khi dùng những loại vắc xin virus sống khác.
- Có thể tiêm cùng thời điểm với vắc xin Varicella và vắc xin Hib nhưng phải ở các vị trí khác nhau.
- Chưa có nhiều dữ liệu nghiên cứu lâm sàng về việc tiêm chủng MMR II cùng với vắc xin bạch hầu- ho gà- uốn ván và vắc xin bại liệt OPV vì thế không nên sử dụng đồng thời.
- Không tiêm chủng ít nhất 3 tháng sau khi tiêm immunoglobulin hoặc truyền máu hay huyết tương vì sẽ làm giảm đáp ứng miễn dịch.
- Chống chỉ định
- Người dị ứng với bất kỳ thành phần nào trong vắc-xin, kể cả gelatin.
- Người đang mang thai, phải tránh mang thai 3 tháng sau khi tiêm vắc-xin cho phụ nữ.
- Có tiền sử dị ứng với neomycin.
- Đang có bệnh lý sốt hoặc viêm đường hô hấp.
- Bệnh lao đang tiến triển mà chưa được điều trị hoặc người đang điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch.
- Người có rối loạn về máu, bệnh bạch cầu hay u hạch bạch huyết; hoặc ở người có những khối u tân sinh ác tính ảnh hưởng tới tủy xương hoặc hệ bạch huyết.
- Người bị bệnh suy giảm miễn dịch tiên phát hoặc thứ phát, bao gồm cả người mắc bệnh AIDS và người có biểu hiện lâm sàng về nhiễm virus gây suy giảm miễn dịch; các bệnh gây giảm hoặc vô gama- globulin máu.
- Người có tiền sử trong gia đình suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc di truyền cho đến khi chứng minh được họ có khả năng đáp ứng miễn dịch với vaccine.
- Tác dụng không mong muốn
Việc biết được các tác dụng phụ của vắc-xin MMR II rất quan trọng vì người bệnh không nên tiêm vắc-xin tăng cường sau khi đã mắc các phản ứng dị ứng đe dọa đến tính mạng sau mũi tiêm đầu.
- Các tác dụng phụ có thể gặp khi tiêm vắc-xin sởi-quai bị-rubella là:
- Cảm giác bỏng rát hoặc đau nhói tại chỗ tiêm.
- Sốt từ 38°C trở lên kèm ban đỏ nhẹ vùng trên da nhưng hiếm gặp.
- Các phản ứng nhẹ tại chỗ như ban đỏ chai và căng cứng, đau họng, dễ kích thích, khó chịu, viêm tuyến mang tai, buồn nôn và tiêu chảy.
- Phản ứng co thắt khí phế quản có thể xảy ra ở cả những người không có tiền sử dị ứng.
- Đau cơ, khớp thường thoáng qua và không bị mãn tính, chỉ hay xảy ra ở phụ nữ trưởng thành.
- Cảnh báo và thận trọng
- Luôn có sẵn dụng cụ và phác đồ cấp cứu sốc phản vệ khi tiêm chủng vắc-xin
- Cẩn trọng với người có tiền sử co giật và có tiền sử tổn thương não. Thông báo với bác sĩ nếu tình trạng sốt xảy ra sau khi tiêm.
- Quá mẫn với trứng: người có phản ứng dị ứng với trứng cần đặc biệt thận trọng khi tiêm vắc xin này bởi vì vắc-xin sống phòng sởi và quai bị được nuôi cấy trên phôi gà.
- Giảm tiểu cầu: sau khi tiêm vắc xin ở những người có bệnh giảm tiểu cầu thì mức độ giảm tiểu cầu sẽ trầm trọng hơn. Mức độ giảm tiểu cầu sẽ lũy tiến khi tiêm nhắc lại lần sau.
- Đối với những trẻ có nhiễm virus HIV nhưng không có biểu hiện lâm sàng của suy giảm miễn dịch thì vẫn có thể tiêm phòng bằng MMR-II nhưng phải theo dõi hiệu quả gây đáp ứng miễn dịch đối với các bệnh đã tiêm phòng. Bởi vì khả năng đáp ứng miễn dịch có thể không bằng so với các trẻ bình thường khác.
- Đã có nghiên cứu cho thấy vắc xin sởi-quai bị- rubella có thể làm ức chế tạm thời tính nhạy cảm của da với tuberculin, vì vậy phải thực hiện test tuberculin trước hoặc đồng thời với việc tiêm vắc xin
- Chưa có nghiên cứu về việc tác động của vắc xin lên trẻ em đang bị nhiễm lao mà chưa được điều trị.
- Cũng như các vắc-xin khác, MMR II không gây được đáp ứng thể dịch 100% trên người đã được tiêm chủng.
- Phụ nữ đang cho con bú: cần thận trọng khi tiêm phòng, chưa có thông tin về việc vắc-xin sởi, quai bị có bài tiết qua sữa mẹ hay không. Đã có thông tin về việc vắc-xin rubella bài tiết qua sữa mẹ và có biểu hiện lâm sàng nhiễm virus rubella trên trẻ bú mẹ.
- Hạn sử dụng
Hạn dùng: 24 tháng kể từ ngày sản xuất
Bảo quản:
- Bảo quản vắc-xin đông khô ở 2ºC-8ºC, tránh ánh sáng.
- Dung môi có thể được bảo quản ở 2ºC-27ºC. Không làm đông lạnh dung môi.
- Cần dùng vắc xin càng sớm càng tốt sau khi hoàn nguyên. Để vắc-xin sau khi hoàn nguyên trong lọ vắc-xin ở chỗ tối ở 2ºC-8ºC và bỏ đi nếu không dùng trong vòng 8 giờ
Nguồn tham khảo: Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế
Vắc-xin MMR II hiện đang có sẵn tại Trung tâm tiêm chủng SOSO , sẵn sàng phục vụ khách hàng đến tiêm chủng. Đặt mua vắc xin theo yêu cầu tại đây hoặc gọi đến hotline: 0971.801.383 , hoặc inbox cho Fanpage: Trung tâm tiêm chủng SOSO
